Σάββατο 7 Μαΐου 2016

Ν. ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ - Η ΩΡΕΙΘΥΙΑ

"Η Ωρείθυια ή Ζευγάρι", 1964, μικτή τεχνική (μελάνι και υδατογραφία), υπογραφή κάτω δεξιά
Τον γνωστό μύθο της Ωρειθυίας έδωσε σαν τίτλο στο έργο του (διαστάσεις 18 Χ 14,5) ο Εγγονόπουλος. Παρουσιάζεται ένα ζευγάρι (ο Βορέας με την Ωρείθυια), πιασμένοι χέρι - χέρι δίπλα από μια στολή πολεμιστή. Το ονειρικό, το παράλογο βασικά στοιχεία του Εγγονόπουλου, διακρίνονται στον παραπάνω πίνακα. Επίσης κι άλλα βασικά στοιχεία όπως το φανταχτερό γυναικείο φόρεμα, τα μεγάλα κάτω άκρα στον άντρα, η λεπτή μέση στη γυναίκα, τα χωρίς χαρακτηριστικά πρόσωπα και των δυο φιγούρων, τα άσχετα αντικείμενα με τα πρόσωπα που εικονίζονται όπως η στολή του πολεμιστή και το φωτιστικό στο έδαφος καθώς και τα δύο επίπεδα του χώρου. Ο εσωτερικός χώρος με το ζευγάρι και ο εξωτερικός στον οποίο προβάλλει για μια ακόμα φορά ένας αρχαίος ελληνικός ναός πάνω σε βράχια. Η τομή παριστάνεται με χώμα ή χαμηλό τοίχο στο κέντρο και δεξιά και αριστερά για μια ακόμα φορά με κόκκινη κουρτίνα.

Ας δούμε όμως και τον σχετικό μύθο της Ωρειθυίας.

Η Ωρείθυια που σημαίνει «αυτή που τρέχει σαν τρελή στο βουνό» («η εν τω όρει ως μανιώδης τρέχουσα») ήταν η μικρότερη κόρη του βασιλιά της Αθήνας, Ερεχθέα.
Η νεαρή κοπέλα ήταν θλιμμένη γιατί ο πατέρας της αποφάσισε να μην την παντρέψει ποτέ για να τον φροντίζει όταν θα γεράσει αρκετά και θα είναι ανήμπορος.
Για αυτό τον λόγο της απαγόρευσε να βγαίνει από το παλάτι - φοβούμενος μήπως ερωτευτεί κάποιον νέο - και την έκλεισε σε ένα από τα πιο ψηλά δωμάτια του παλατιού.
Όταν ο Βορέας (ο θεός του βόρειου ανέμου ή κατ' άλλους η προσωποποίηση του όρους Βόρας) είδε την κοπέλα την ερωτεύτηκε αμέσως τόσο πολύ που αποφάσισε να παρουσιαστεί μπροστά στον πατέρα της για να του ζητήσει το χέρι της.
Ο Ερεχθέας προσποιήθηκε πως χάρηκε πολύ που ένας θεός θέλησε να παντρευτεί την κόρη του όμως στην ουσία δεν ήθελε να αποχωριστεί την Ωρείθυια.
Σκεπτόμενος όμως την οργή του θεού σε μια αρνητική απάντηση του αλλά και στην προσπάθεια να κερδίσει λίγο χρόνο, δέχθηκε την πρόταση του Βορέα με τον όρο να έρθει πάλι σε ένα μήνα για να προετοιμάσει την κόρη του για τον γάμο.
Σ' αυτό το διάστημα ο Βορέας επισκεπτόταν την κοπέλα η οποία τον ερωτεύτηκε τόσο πολύ, όσο την είχε ερωτευτεί εκείνος, κι ανυπομονούσε να περάσει ο καιρός για να γίνει ο γάμος.
Όταν πέρασε ο ένας μήνας που είχε ορίσει ο Ερεχθέας, ο Βορέας παρουσιάστηκε ξανά στον βασιλιά για να ζητήσει την Ωρείθυια.
Όμως, έλαβε μια ακόμη αναβολή από τον Ερεχθέα κι όταν αυτή έληξε έλαβε κι άλλη κι άλλη.
Ο Βορέας τότε κατάλαβε πως ο Ερεχθέας δεν είχε σκοπό να του δώσει την κόρη του και θύμωσε τόσο πολύ με την συμπεριφορά του που αποφάσισε να κλέψει την κοπέλα προκειμένου να την παντρευτεί.
Ένας πολύ δυνατός άνεμος φύσηξε στο παλάτι του βασιλιά κι ο Βορέας μπήκε μέσα πετώντας γρήγορα, κατευθυνόμενος προς το δωμάτιο της αγαπημένης του.
Γρήγορα την πήρε από το χέρι κι έφυγε μαζί της μακριά, κατευθυνόμενος προς τον "βράχο του Σαρπηδόνα", κοντά στον ποταμό Εργίνο, στη Θράκη και το παλάτι του (άλλη εκδοχή λέει ότι ο Βορέας την απήγαγε την ώρα που μάζευε λουλούδια πάνω στην Ακρόπολη ή κοντά στον Ιλισό).
Ο Βορέας κι η Ωρείθυια - η οποία έγινε αθάνατη όπως ήταν ο άνδρας της - παντρεύτηκαν κι έζησαν ευτυχισμένοι στο παλάτι τους στην Θράκη κι απέκτησαν δύο γιους, τον Ζήτη και τον Κάλαϊ καθώς και άλλα πέντε παιδιά.
Τα δύο αυτά αδέρφια μάλιστα συντρόφευσαν τον Ιάσονα στην Αργοναυτική Εκστρατεία και τον βοήθησαν να εκδιώξει τις Άρπυϊες που ταλαιπωρούσαν τον Φινέα.
Η αρπαγή της Ωρειθυίας από τον Βορέα έγινε θέμα πολλών αγγειογράφων και ενέπνευσε τον Σοφοκλή και τον Αισχύλο να γράψουν σχετικά δράματα, από τα οποία όμως δεν σώζονται παρά μερικά αποσπάσματα. Ο Αισχύλος έγραψε ένα σατυρικό δράμα σχετικά με το περιστατικό, την «Ωρείθυια», το οποίο έχει χαθεί.

Λούβρο - Η αρπαγή της Ωρειθυίας, κόρης του Ερεχθέως, από τον Βορέα. Λεπτομέρεια από Απουλιανή ερυθρόμορφη οινοχόη, 360 π.Χ.

Η αρπαγή της Ωρειθυίας, από τον Βορέα. Γλυπτό στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δήλου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου